Allereerst moet u weten dat de herfst de juiste tijd van het jaar is om een paar voorzorgsmaatregelen te treffen om uw vijver te beschermen tegen sneeuw en vorst. Snoei bijvoorbeeld rietstengels of waterleliebladen terug. Het drassige gebied langs de rand van de vijver kan ook worden uitgedund.

Ook zijn er verschillende planten, zoals lotussen, die het barre winterweer niet ongeschonden doorkomen. Haal deze planten dus uit de vijver en plaats ze gedurende de wintermaanden in een emmer water in een vorstvrije ruimte met veel natuurlijk licht.

Een ander doel van deze voorzorgsmaatregelen is te voorkomen dat er te veel organisch materiaal in de vijver terechtkomt en afgebroken wordt door micro-organismen. Dit kan namelijk gaan vergisten, waarbij gassen vrijkomen die de waterkwaliteit sterk negatief beïnvloeden. Bovendien verbruikt het afbraakproces de zuurstof waar uw vissen van afhankelijk zijn. Het is dus belangrijk goed te letten op herfstbladeren die in het water vallen.

Een vijver met weelderige planten ziet er 's zomer mooi uit. Maar vallende bladeren in de herfst zijn knap vervelend. De kleurrijke herfstbladeren vallen in het water, zinken naar de bodem van de vijver en worden afgebroken door micro-organismen. Vis daarom met een schepnet regelmatig de drijvende bladeren uit het water en gooi ze op uw composthoop.

Of beter nog: installeer een bladernet om uw vijver winterklaar te maken. Vooral bij kleine vijvers is dit een goede oplossing om niet dagelijks bladeren uit het water te hoeven vissen. Het is het beste om het net strak over de vijver te spannen, enkele centimeters boven het water. Bij bepaalde modellen ondersteunen draden of drijvend piepschuim het net om te voorkomen dat het in het water bungelt. Sommige fabrikanten bieden een tentachtig ontwerp om de bladeren van het net af naar de zijkant van de vijver te laten glijden. Maak het net zo vaak schoon als nodig is, afhankelijk van de hoeveelheid vallende bladeren. Als de bomen al hun bladeren hebben laten vallen, kunt u het net voorzichtig met blad en al weghalen.

Mettertijd vormt zich een dikke laag slib in de diepere delen van een vijver, waardoor deze geleidelijk minder diep wordt. Een juiste waterdiepte is echter essentieel voor het overleven van uw vissen. Als de vijver te ondiep wordt, is het raadzaam het slib af en toe te verwijderen – en de herfst is daarvoor het ideale moment. Schep bij een ondiepe vijver het slib met de hand in een emmer en laat het een paar dagen aan de vijverrand liggen. Zo kunnen de daarin levende dieren weer terug in het water kruipen.

Er bestaan ook vijverzuigers om het slib sneller en gemakkelijker te verwijderen. Deze zijn nodig in vijvers die te diep zijn om met de hand te reinigen.

Maar mechanische reiniging heeft ook zijn nadelen, want dit is veel ingrijpender voor het ecosysteem van de vijver en verwijdert ook veel belangrijke micro-organismen. Om de schade te beperken mag nooit al het slib tegelijk worden weggehaald, maar slechts een deel ervan.

Pompen moeten in de regel uit de vijver worden gehaald. Anders bestaat het risico dat ze samen met het water bevriezen. De APK 400 vijverbeluchtingsset van Tetra is een uitzondering op deze regel. Deze pomp verrijkt ook in de winter uw vijver met zuurstof en helpt tevens tegen het dichtvriezen van een deel van het wateroppervlak. Bescherm de pomp zo veel mogelijk tegen de elementen en plaats de luchtsteen net onder het wateroppervlak.

Dat is belangrijk om een fundamenteel probleem van waterpompen te voorkomen. Want in de winter bevinden de warmste waterlagen (waar uw vissen overwinteren) zich helemaal onder in de vijver. Als daar water uit hogere lagen in terechtkomt, wordt het veel te koud voor de overwinterende dieren. De vissen kunnen zelfs doodvriezen! Installeer dergelijke systemen bij gebruik in de winter alleen in het ondiepe watergedeelte!